De spijt van Jacky Ickx
Mark Koense haalt herinneringen op aan een gedenkwaardig gesprek met Jacky Ickx. Flarden van een openhartige bekentenis.
Mijn navigatiesysteem was de weg kwijt. Even buiten Waterloo stond ik stil op een smal weggetje van glinsterende kasseien, aan de rand van een gehucht. Ik zag louter groene heuvels en glooiende landerijen, een paar koeien keken me aan, de regen druppelde van hun kauwende koppen. 'U heeft uw bestemming bereikt', hield de stem uit mijn dashboard vol. Het was nog vroeg, er was geen mens op straat. Ik pakte mijn telefoon. Geen bereik. Het was de perfecte openingsscène van mijn bezoek aan een enigma, aan een bijzondere man wiens naam het mysterie rond zijn persoon alleen maar verhoogd. Ickx. Alsof hij niet gevonden wilde worden.
Ik sloeg rechtsaf, reed een heuvel op en kon weer bellen. Jacky bleek een paar honderd meter verderop te wonen. Hij stond al buiten, aan het eind van de oprijlaan van zijn buitenhuis, en leek te genieten van de regen. Zijn soort weer. Het regende op Rouen-les-Essarts toen hij er zijn eerste Grand Prix won. En op Zandvoort, waar hij drie jaar later een legendarisch gevecht met de BRM van Pedro Rodriguez in zijn voorbeeld besliste - zomaar twee momentopgaven uit de honderden races en rallies die hij reed, dertig jaar lang. Ze kwamen niet ter sprake komen. Want dat was onze onuitgesproken afspraak: we zouden het over het leven hebben, niet over autoraces. Hieronder een fragment uit wat eigenlijk geen interview was, maar een bevlogen bekentenis.
'Ik had mijn hele raceleven een beschermengel. Die heeft het met mij erg druk gehad - ik denk hij blij was dat hij ook met pensioen mocht toen ik stopte! Het enige dat ik voor hem kan terugdoen, is bewijzen dat ik mijn les geleerd heb en hem daar nog even van laten genieten.
'Het heeft me tijd gekost om me te realiseren dat ik niet alleen op deze wereld ben. Maar om in de racerij slagen, moet je dat wellicht juist denken. Dat is de ongelooflijke tegenstrijdigheid.
'Ik heb altijd gezegd dat ik nergens spijt van heb, dat ik niets opnieuw of anders had willen doen. Maar ik zeg het je nu: ik heb wel spijt. Spijt dat ik niet meer aandacht heb besteed aan de mensen die mijn succes mogelijk maakten. Ik heb spijt dat ik die kans gemist heb, dat ik toen niet was zoals ik nu ben. Want nu zijn veel van die mensen uit mijn leven verdwenen. Ik heb er spijt van dat ik ze niet genoeg dankbaar ben geweest. Natuurlijk, ik heb dankjewel gezegd, maar dat was vooral uit beleefdheid, een kwestie van opvoeding.
'Ik probeer daarom de tijd goed te maken die ik verloren heb in mijn jonge jaren, door mijn gedrag van toen te verbeteren. Nu ik zie dat de weg die voor me ligt veel korter is geworden, besteed ik meer aandacht aan de mensen om me heen. Beter laat dan nooit.
'Als ik mezelf vandaag de dag bekijk, dan kan ik moeilijk geloven dat ik een autocoureur ben geweest. Als ik kijk naar die jongen van toen en herken ik hem niet. Echt niet. En als ik in een raceauto stap, komen alle reflexen van toen vanzelf weer terug, maar als ik op TV alle coureurs in hun auto zie stappen en me bedenk dat ik dat ook heb gedaan, dan kan ik dat eigenlijk niet geloven! Maar terugkijken heeft geen zin.
'Ik ken veel mensen die van hun verleden leven. Ik moet daar niet aan denken. Ik snap het wel, zeker als dat het hoogtepunt van hun leven was. Maar voor mij was dat het niet. In dit huis vind je dan ook niet één foto, niet één beker - niets. Ik raap onderweg herinneringen op en bewaren ze. Niet in een album, maar in mijn hoofd. Geen foto ter wereld kan je dat geven.'
